‘Zonder hergebruik geen circulariteit’

Sander Woertman. Foto: Marco Hofste

Sander Woertman is programmaleider van het Lente-akkoord Circulair Industrieel Bouwen, het verduurzamingsprogramma van de zes grootste bouwbrancheverenigingen en het ministerie van VRO, en sinds kort lid van het Transitieteam Circulaire Bouweconomie. Binnen het Transitieteam houdt hij zich voornamelijk bezig met hoogwaardig hergebruik.

Woertman: ‘Hergebruik staat aan de basis van de circulaire keten. Iedereen heeft het erover, maar eigenlijk staat het nog in de kinderschoenen. Onder meer omdat het nog heel moeilijk is om losmaakbare constructies en materialen te vinden, laat staan om ze op grote schaal toe te passen. Het verdienmodel in de bouw is er niet op ingesteld. Het is gebaseerd op een lineair proces van maken, gebruiken en afvoeren. Dat moet dus helemaal worden omgegooid.'

Met marktpartijen in gesprek

'Die verandering moet van binnenuit de keten komen. Je kunt wel verplichtingen bedenken, maar als het niet past binnen de bestaande verdienmodellen en processen, gebeurt het toch niet. Daarom willen we met marktpartijen in gesprek die een belangrijke rol spelen in het ecosysteem van hoogwaardig hergebruik, zoals de sloopaannemers. Zij hebben een cruciale positie als leverancier van de grondstoffen in de circulaire bouweconomie. Daarnaast willen we met opdrachtgevers en overheden gaan kijken hoe je losmaakbaarheid en hergebruik beter kunt laten landen in een aanbesteding. Zo kan je ontwerpers en ontwikkelaars aansporen om circulair te denken en handelen.

De handel in secundaire materialen komt gaandeweg op gang. Er zijn al heel veel goede initiatieven in de markt. Bijna iedereen voelt dat het belangrijk is. Er zijn al verzamelplekken voor herbruikbare producten op gemeentelijke werven, defensieterreinen, bouwmarkten, noem maar op. Maar we merken ook dat er behoefte is aan een soort centrale sturing. Hoe zorg je dat op één plek alle informatie over beschikbare voorraden te vinden is? Niet alleen wat er al ligt, maar ook aan de voorkant: welke projecten worden gesloopt en wat voor materialen komen daarbij vrij? Wij willen kijken of je tot een landelijk informatienetwerk kunnen komen, zodat ontwerpers kunnen zien wat er beschikbaar komt en hun ontwerp daarop aanpassen.

Proeftuinen waarin bewijs wordt geleverd

Er zijn op dit moment al diverse groepen partijen die samen een volwaardige oplossing hebben voor hergebruik van een bepaald product of materiaal. Dat zijn de Minimum Viable Ecosystems, oftewel de proeftuinen waarin het bewijs wordt geleverd dat hergebruik mogelijk is. Wij willen kijken of we die kunnen opschalen en uitbreiden naar andere ecosystemen. Het werkt toch het beste als betrokken spelers in de markt met eigen ogen zien dat het werkt.’

Bekijk de actieagenda van de werkgroep Hoogwaardig hergebruik op deze speciale pagina.