Circulaire Economie leeft bij de waterschappen

Aan het woord is Henkjan van Meer, beleidsadviseur Publiek Opdrachtgeverschap en Circulaire Bouweconomie bij de Unie van Waterschappen. Samen met zijn collega Ruud van Esch, senior beleidsadviseur Waterketen, zit hij in het kernteam dat sturing geeft aan het programma Circulaire Economie. Eén van de thema’s waar Van Meer zich mee bezig houdt, is circulaire bouweconomie. Voor dat thema zit hij in het Transitieteam. In de bouw en de grond- weg- en waterbouw (GWW) worden nu nog veel primaire grondstoffen gebruikt. De ambitieuze doelstelling is om in 2030 dit met 50% te reduceren.

Factor milieu

Een voorbeeld? 'Vaak gebeurt het dat de grondstoffen voor het versterken van bijvoorbeeld een dijk of de materialen voor de verbouw van een gemaal van de andere kant van Nederland worden gehaald. Of zelfs uit het buitenland', vertelt Van Meer. 'Niet echt goed voor het milieu. Daarom is er nu het instrument DuboCalc uit de Aanpak Duurzaam GWW. In de planfase en in de aanbestedingsfase van een project kun je daarmee naast kosten, kwaliteit en tijd nu ook rekening gehouden met de factor milieu. Welk ontwerp van welke aannemer heeft het minste negatieve effect op het milieu omdat hij bijvoorbeeld werkt met grondstoffen uit de buurt en zo min mogelijk met staal of beton?'

Reden voor een feestje

Zijn collega Ruud van Esch was het afgelopen jaar vooral betrokken bij de taskforce Herijking Afvalstoffen. 'In Nederland zijn strenge regels voor het gebruik van grondstoffen die we uit afvalwater kunnen halen. Bijvoorbeeld struviet, een soort mest. Er wordt al 4 jaar lang onderzoek gedaan of het wel veilig is om struviet te gebruiken. Dat dat zo lang duurt, is niet bevorderlijk voor het tempo waarin de circulaire economie op gang komt. Als er dit voorjaar een positief advies komt van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, is dat echt reden voor een feestje!'

Van lineair naar circulair

Maar Van Esch begrijpt wel waarom het allemaal zo lang duurt. 'Alle regels zijn bedacht voor de lineaire economie. Daarin verwerk je grondstoffen tot een product en gooit dat na gebruik weg. In een circulaire economie sluit je de kringloop van grondstoffen. Van afval naar grondstof. We moeten dus onze regels herschrijven. Maar eigenlijk betekent de overgang naar een circulaire economie vooral ook een andere mindset.'

Duurzaamheid

Van Meer merkt dat waterschappen soms door de bomen het bos niet meer zien: Grondstoffenakkoord, Klimaatakkoord, Green deal Duurzaam GWW, transitiepaden, grondstofstromen, Regionale energiestrategieën… 'Ik zeg dan: zorg dat ‘duurzaamheid’ niet iets wat erbij komt, maar echt een integraal onderdeel is van je project. Dat is het belangrijkste.'

Regiodagen

En elkaar ontmoeten en ervaringen uitwisselen: dat helpt ook. Veel waterschappers hebben vorig jaar meegedaan met de regiodagen Circulaire Economie-aanpak. 'Maar liefst 200 circulaire kartrekkers van decentrale overheden kwamen bij elkaar in één van de 5 regio’s', vertelt Van Esch. 'Ook bijvoorbeeld afvalbedrijven, natuurfederaties en ontwikkelingsbedrijven deden mee. Tijdens de regiodagen kwamen ze samen tot inzichten hoe ze hun eigen aanpak kunnen verscherpen en samen kunnen werken.” Na de dagen is een regioboek gemaakt waarin alle deelnemers de voor hun relevante informatie kunnen toevoegen. “En alle deelnemers kunnen bij elkaar aankloppen om kennis uit te wisselen en samen te werken.'

Haast

Van Esch en Van Meer merken dat gesprekspartners bij waterschappen, ministeries of bedrijven sowieso heel enthousiast zijn. Van Meer: 'Ik kom veel mensen tegen die persoonlijk overtuigd zijn van het belang van een circulaire economie. En die allemaal haast hebben om het voor elkaar te krijgen.'

Bron: Unie van Waterschappen