CO2-impact van de bouw: het transitieteam brengt advies uit!

De urgentie om te werken aan korte-termijn CO2-reductie, en daarmee de ambitieuze klimaatdoelen te helpen realiseren en ‘Paris Proof’ te worden, is enorm. Het Transitieteam ziet dat er veel mogelijkheden zijn om op korte termijn maatregelen in de bouw te nemen. Denk aan onder meer levensduurverlenging van bestaande gebouwen en infrastructuur, het versterken van de inzet op duurzaam inkopen en het investeren in de verduurzaming van de Nederlandse bouwmaterialenindustrie.

Categorie: Nieuws Nieuwsbrief RSS

Door: redactie, 11 maart 2024

Om hier concreter advies over te kunnen geven, heeft Rijkswaterstaat, in opdracht van het transitieteam Circulaire Bouweconomie, een verkenning naar de CO₂-impact van de Nederlandse bouw laten uitvoeren door Copper8, Nibe, Metabolic en Alba Concepts. Deze studie komt voort uit deelstudies voor de woningbouw, utiliteitsbouw en GWW.

De belangrijkste conclusies daaruit zijn:

De totale verwachte CO₂-impact tot en met 2030 voor de Nederlandse bouw in een business-as-usual-scenario is 113 Mton. Dominant daarin zijn de renovatie van woningen voor o.a. het verbeteren van de energieprestatie (33%), de vervanging en renovatie van infrastructuur (19%) en de nieuwbouw van woningen (20%).
Wanneer we kijken naar de CO₂-impact tot en met 2050 is deze in een business-as-usual-scenario 301 Mton. In deze periode is de renovatie van woningen nog steeds dominant (44%) en neemt de bijdrage van de nieuwbouw van woningen licht af (15%). De bijdragen van de vervanging en renovatie van infrastructuur blijft ongeveer gelijk (20%).
Circulaire strategieën kunnen tot en met 2030 gezamenlijk leiden tot een CO₂-reductie van 30 Mton ten opzichte van business-as-usual: een kleine 30%. Dit is onvoldoende om binnen het CO₂-budget van 1,5 °C te blijven.
Volledige inzet op de combinatie van alle circulaire strategieën is nodig om de benodigde CO₂-reductie te bereiken: zowel strategieën die gaan over materiaal- en ontwerpkeuzes (bouwtechniek), strategieën die gaan over de aantallen woningen, utiliteitsgebouwen en infrastructuur (voorraad) en over het verduurzamen van de bouw- en bouwmaterialenindustrie (industrie). Het ter discussie stellen van de bouwopgave – zoals de nieuwbouw van distributiecentra, grootte van woningen of verbreding van snelwegen – heeft ook veel impact.

Op basis van de inzichten uit deze verkenning heeft het transitieteam een advies opgesteld en aangeboden aan de Staatssecretaris van IenW, de Minister van BZK en de Minister voor Klimaat. Dit advies omvat twee delen: inzet op een aantal impactvolle maatregelen en omgang met sturing op een CO₂-budget.

Advies 1: Zet op korte termijn in op versnelde CO₂-reductie met impactvolle circulaire strategieën

Om de Nederlandse bijdrage aan verdere opwarming van de aarde te beperken, is het belangrijk om per direct te werken aan CO₂-reductie op korte termijn. Het Transitieteam adviseert de volgende vijf transitiemaatregelen, die de transitie naar een klimaatneutrale en circulaire economie helpen versnellen:

Zet in op levensduurverlenging en waardebehoud van bestaande bouwwerken, zowel voor de GWW als de B&U.
Maak – aanvullend op bodem en water – ook milieu-impact sturend in het bepalen van locaties voor nieuwbouw
Investeer in het verduurzamen van de Nederlandse bouwmaterialenindustrie
Zet Europees in op versnelde verduurzaming van de (internationale) bouwmaterialenindustrie
Versterk de inzet op klimaatneutraal en circulair inkopen.

Advies 2: Ontwikkel een CO₂-budget als sturingsinstrument voor projecten en organisaties

Een CO₂-budget kan een manier zijn om te sturen op het beperken van de Nederlandse bijdrage aan klimaatverandering, aanvullend op de reductiedoelen per jaar. Hierbij is er voor een sector of een project een maximale uitstoot beschikbaar, waarbinnen deze zijn opgave(s) zal moeten realiseren.

Het Transitieteam adviseert om, vanwege de Europese sturing, niet aanvullend een nationaal CO₂-budget voor de bouw vast te stellen als normerend instrument. Wel kan een CO₂-budget de bouwsector helpen om op project- en organisatieniveau te sturen. Deze sturing is geschikt voor opdrachtgevers die hier zelf mee aan de slag willen. Daarmee kunnen zij hun eigen verantwoordelijkheid nemen in het beperken van de CO₂-uitstoot voor hun deel van de opgave. Daarvoor adviseert zij de volgende drie maatregelen:

Bepaal een CO₂-budget voor de Nederlandse bouw en vertaal dit naar deelsectoren.
Ontwikkel een methodiek die inzicht creëert in de korte-termijn CO₂-uitstoot.
Werk samen met koplopers vanuit opdrachtgevers om op project- en organisatieniveau te gaan sturen op CO₂-budgetten.

Meer weten? Download en lees het hele advies en de verkenning CO2-impact van de Nederlandse bouw: