De Rijksoverheid stelde samen met marktpartijen vast dat in 2030 de economie voor 50% circulair moet zijn en in 2050 100%. De bouw moet hieraan bijdragen. Circulair bouwen vraagt een geheel andere manier van samenwerken, andere methoden en andere materialen. Koplopers doen het nu al en bewijzen zo dat circulair bouwen ook kan. Maar het gaat nog slechts om een fractie van de bouwprojecten. Het nieuwe Transitieteam Circulaire Bouweconomie, dat vorig jaar aantrad, heeft daarom als missie de brug te slaan van de koplopers in circulair bouwen naar de grote meerderheid van partijen in de bouwsector: het peloton.
Daarvoor is medewerking nodig van alle betrokkenen in de keten. Het Transitieteam doet met dit Uitvoeringsprogramma nadrukkelijk een oproep aan alle betrokken partijen om actief mee te werken. Iedereen wordt uitgedaagd om de handschoen op te pakken. De toets in de praktijk is het moment van de waarheid; het moment waarop blijkt of de tools, methoden, instrumenten, samenwerkingen en materialen effectief zijn in de bouwpraktijk. Zonder actieve betrokkenheid van de markt blijft de transitieagenda een papieren tijger, aldus het Transitieteam.
Het Uitvoeringsprogramma is gebaseerd op vier thema’s die voortvloeien uit het nationaal Programma Circulaire Economie (NPCE):
Narrow the loop
De vraag of nieuwbouw echt nodig is en of de benodigde functies niet juist met renovatie binnen handbereik zijn, wordt nauwelijks gesteld. We bouwen soms ook ‘te goed’, waardoor we te veel materialen gebruiken. Kunnen we in het proces stappen beïnvloeden? Bijvoorbeeld met een in de praktijk bewezen afwegingskader dat helpt bij de belangrijkste keuzes van opdrachtgevers en opdrachtnemers?
Bestaande Bouw: beheer en onderhoud
Juist in de bestaande bouw kunnen we met circulair bouwen veel milieuwinst boeken. Maar conventionele manieren van werken blijken moeilijk te doorbreken. Hoe kunnen ketens door dialoog en samenwerking circulair werken integreren in assetmanagement?
Hoogwaardig hergebruik
Hoogwaardig hergebruik is nog zeldzaam. Recycling na sloop en het gebruik van nieuwe bouwwerkdelen is veel makkelijker. Met welke interventies kunnen circulair slopen en de koppeling van vraag en aanbod een sprong voorwaarts maken?
Installaties in bouwwerken en in de GWW
Installaties hebben veel impact op de milieubelasting van bouwwerken. Maar circulaire principes bij ontwerp, onderhoud en beheer van installaties worden nog nauwelijks toegepast. Hoe kunnen we kansen benutten door bijvoorbeeld installatie-arm ontwerpen en hergebruik te stimuleren?
Het Uitvoeringsprogramma 2025-2026 is opgesteld als aanvulling op plannen en strategieën zoals Nationale Aanpak Biobased Bouwen (NABB), het Bouwmaterialenakkoord, het Groeifondsprogramma TBL en ook Circulaire Rijksinkoop, Kennis Centrum Circulaire Bouw. Het gaat in het Uitvoeringsprogramma nadrukkelijk om het realiseren van synergie met deze initiatieven, waarbij het Transitieteam dat deel aanpakt en aanjaagt dat anders blijft liggen. De plannen zijn dus niet bedoeld als allesomvattend, maar als aanvullend/verbindend op wat al gebeurt en soms initiërend als dat nog niet (genoeg) gebeurt.
In het Transitieteam zitten professionals uit de praktijk die zich nu al vol overgave inspannen voor de circulaire bouweconomie. Ze zijn in het dagelijks leven werkzaam bij overheidsorganisaties, belangen- en brancheorganisaties, woningbouwvereniging en bedrijven. Zie voor een overzicht van de teamleden deze pagina.
Doordat de leden in de praktijk knelpunten en belemmeringen voor opschaling tegenkomen, is het Transitieteam een logische plek om die ervaringen samen te brengen en te signaleren waar deze sectorbreed spelen. Het team kan dan besluiten om – naast de vier thema’s in het Uitvoeringsprogramma– deze knelpunten op te pakken of bij andere partijen te agenderen. Op dezelfde wijze kunnen ze ook op andere belangrijke ontwikkelingen inspelen, zoals bijvoorbeeld rond Europees of nationaal beleid.
Download hieronder het Uitvoeringsprogramma ⤵️.
