RESULTATEN VAN HET TRANSITIETEAM
Advies Dwingender gebruik van MKI in de GWW (2022)
Aanleiding
De MKI wordt gezien als een van de belangrijkste methodes om de milieu-impact van de gebruikte materialen in de GWW te meten en als indicator om te sturen op een meer circulaire bouweconomie. Een dwingende MKI is niet nieuw. Voor Burgerlijke en Utiliteitsbouw (B&U) gebeurt dit al, in de vorm van de MPG. In de GWW wordt de MKI vooralsnog met name gebruikt als gunningscriterium in inkooptrajecten.
Het dwingender gebruiken van de MKI lijkt goed aan te sluiten bij de huidige ambities van het rijk en marktpartijen en de noodzaak om meer in te zetten op ‘drang en dwang’. Maar een wettelijke verplichting van de MKI heeft potentieel ook veel consequenties en roept veel vragen op t.a.v. juridische en procesmatige aspecten:
- Waar en hoe kan de dwingende MKI (als verplichting en/of norm) worden vastgelegd?
- Hoe kom je tot een dwingender gebruik van de MKI in projecten in de GWW en/of MKI-norm?
- Hoe ziet het groeipad van de eerste verplichting tot een MKI van 0 eruit?
- Welke essentiële randvoorwaarden zijn er m.b.t. de MKI om te beginnen met dwingend gebruik?
Samenvating
Alle bevraagden zijn unaniem van mening zijn dat een meer dwingend gebruik van MKI in de GWW nodig is om verduurzaming van de sector te versnellen. Wel is een gefaseerde aanpak nodig om dit te realiseren. Alle juridische, procesmatige en randvoorwaardelijke conclusies en aanbevelingen zijn terug te vinden in de Adviesnotitie.
Uitkomsten
Het advies dwingende MKI is 24 oktober 2022 aangeboden aan de Staatssecretaris van het Ministerie van IenW, Vivianne Heijnen. Via de Staatssecretaris is het advies intern geland bij het Ministerie van IenW.
In het Nationale Programma Circulaire Economie (op 3 februari 2023 aangeboden aan de tweede kamer) staat dat het kabinet meer wilt sturen op het gebruik van MKI om milieu-impact in de GWW te reduceren en dat het MKI-stelsel inhoudelijk verbeterd moet worden. In de nieuwe maatregelen voor de productgroepen viaducten, betonnen bruggen en wegverhardingen staat dat de invulling van deze ambities wordt onderzocht en dat het advies van het TT hier als uitgangspunt dient.
Het onderwerp staat inmiddels stevig op de agenda. In de kamerbrief van Vivianne Heijnen op 15 september 2023 (toelichting circulaire klimaatmaatregelen) wordt het brede draagvlak in de sector onderschreven. Hier wordt ook een Plan van Aanpak bijgevoegd waarin het advies en concrete stappen zijn uitgewerkt. Hieruit zijn drie vervolgonderzoeken gekomen die momenteel in uitvoering zijn. Dit wordt benoemd als aanvulling op de strategie Klimaatneutrale en Circulaire Infrastructuur (KCI) en Schoon en Emissieloos Bouwen (SEB).
De onderzoeken worden uitgevoerd door Copper8, Witteveen + Bos en Flux Partners. Het proces wordt geleid door een stuurgroep met DGMI, DGMO, RWS, IenW en BZK. Flux Partners doet onderzoek naar juridische borging en Copper8 naar de mogelijke effecten en risico’s, effectiviteit en implementeerbaarheid van een dwingende MKI. Witteveen + Bos onderzoekt een effectief toepassingsgebied en de financiële gevolgen voor opdrachtgever en (kleinere) gemeenten. De uitkomsten worden van dit vervolgonderzoek worden in de eerste helft van 2024 gepubliceerd.
