‘Circulaire criteria EU Taxonomie nauwelijks gehanteerd’

De EU Taxonomie stelt aan de hand van een breed scala aan technische criteria vast of een ‘economische activiteit’, bijvoorbeeld de bouw van nieuwe gebouwen, een groene investering is. Voor de bouw- en vastgoedsector zijn drie van de zes klimaatdoelen van toepassing: Klimaatdoel 1 (Klimaatmitigatie), Klimaatdoel 2 (Klimaatadaptatie) en Klimaatdoel 4 (Circulaire Economie). Klimaatdoel 4 (Circulaire Economie) als substantiële bijdrage is alleen van toepassing op Nieuwbouw- en Renovatie-activiteiten (en dus niet voor verwerving en eigendom van (bestaande) gebouwen). Een uitgebreide toelichting is te vinden in de Handreiking EU Taxonomie van DGBC.

Voor Nederlandse bouwers ligt de lat ligt te hoog om de criteria voor Klimaatdoel 4 (Circulaire Economie) toe te passen, helemaal in vergelijking met de criteria voor Klimaatdoel 1. Dat blijkt uit een enquête onder diverse marktpartijen die begin 2024 betrokken waren bij het vaststellen van de criteria voor Klimaatdoel 4 voor de toepassing in de Nederlandse praktijk, onder leiding van Dutch Green Building Council (DGBC).

Marktpartijen BAM, Heijmans, Van Wijnen, ABN AMRO, Alba Concepts en DGMR, zien dat deze criteria op korte termijn niet worden toegepast voor projecten en verificatie, en dat de prioriteit ligt op Klimaatdoel 1 en 2: Klimaatmitigatie en Klimaatadaptatie. De sector werkt actief aan circulair bouwen. Denk aan: losmaakbaarheid, modulaire bouw en beperking milieudruk door gebruik van duurzame bouwmaterialen. Maar binnen de EU Taxonomy worden de criteria nog amper toegepast.

Dat de EU-criteria niet worden toegepast, betekent niet dat circulariteit geen aandacht heeft. Wel moeten de criteria beter aansluiten op de praktijk. Dit zijn de belangrijkste bevindingen en aanbevelingen.

Uitdagingen in haalbaarheid bij het gebruik van primaire grondstoffen

De grootste uitdaging is het criterium voor het maximaal gebruik van primaire grondstoffen. Het is voor de meeste materiaalgroepen uitdagend om voldoende circulaire grondstoffen te verkrijgen. Technisch is er wel veel mogelijk om het aandeel primaire grondstoffen te beperken, maar in de praktijk en bij verdere opschaling wordt het lastig.

• Voor beton (maximaal 70% primaire grondstoffen, oftewel minimaal 30% is recycled of hergebruikt, zie tabel) is het op projectniveau wel haalbaar, maar schaal en volume voor wat beschikbaar is loopt achter op de vraag.
• Bij de bakstenen (70%) worden in de praktijk bijna alleen maar nieuwe materialen toegepast.
• Biobased (80%) is een bijzondere uitdaging: in plaatmateriaal kan wel hergebruikt hout toegepast worden, maar met deze drempel voldoet elk houtbouwproject niet aan dit criterium.
• Glas (70%) is in gewicht met name vlakglas, en daar wordt nog weinig hergebruikt glas in toegepast.
• Staal en metalen (30%) is de categorie die in de praktijk wel gemakkelijk haalbaar is.
• Voor de laatste twee productgroepen, gips (65%) en plastics (50%), is minder goed inzicht. De eis is alleen van toepassing op de drie zwaarste productgroepen van een project, waar naar alle waarschijnlijkheid gips en plastics geen onderdeel van uit maken.