Tenderen voor circulaire woningbouw: inspiratie en praktische handvatten voor gemeenten
6 juli 2022Eerste terugblik op geslaagde Nationale Conferentie Circulaire Bouweconomie
7 juli 2022Rechtbank in Amsterdam gedemonteerd en klaar voor herbouw in Enschede
Rechtbank in Amsterdam gedemonteerd en klaar voor herbouw in Enschede
De Tijdelijke Rechtbank Amsterdam is zes jaar geleden gebouwd, en nu in enkele maanden tijd afgebroken. Zonde van al dat beton en metaal? Nee, want het gebouw is er nog steeds: het ligt opgestapeld in een opslag en krijgt straks weer een geheel nieuw leven. In Enschede, daar wordt het een bedrijfsverzamelgebouw. Een nieuwe video van Transitieteam Circulaire Bouweconomie laat de demontage zien, met interviews en een timelapse.
In 2015 is de Tijdelijke Rechtbank Amsterdam gebouwd: een duurzaam, circulair en remontabel gebouw. Het gebouw is vijf jaar op de locatie gebruikt, tot op het daarnaast gelegen perceel de definitieve rechtbank was gerealiseerd. Eind 2021 begon de demontage; die is nu gereed, én geslaagd.
Innovatieve aanbesteding
Het Rijksvastgoedbedrijf pionierde destijds met eisen voor circulaire bouw. Het ontwerp en de bouw is aanbesteed via een Design, Build, Maintain & Remove (DBMR) opdracht. De materialen bleven eigendom van de ontwikkelaar die het daarna opnieuw kon exploiteren. Als belangrijk gunningscriterium gold het voorkomen van afval en het maximaliseren van de restwaarde van het gebouw.
Demontabele constructie
Het project werd gegund aan het consortium DPCP, bestaande uit Du Prie bouw & ontwikkeling en cepezedprojects (lees meer). Dit consortium heeft sterk ingezet op demontabiliteit en hergebruik van onderdelen, gevel en casco. Omdat het gebouw moest voldoen aan de zware veiligheids-, comfort- en akoestische eisen van een gerechtsgebouw, is ervoor gekozen om de hoofddraagconstructie en vloeren te ontwerpen met standaard bouwelementen: een staalskelet en kanaalplaatvloeren.
Om het gebouw demontabel te krijgen, heeft DPCP samen met ingenieursbureau IMd een bevestigingssysteem voor de kanaalplaatvloeren ontwikkeld, dat ontkoppeling en hergebruik van de vloerdelen makkelijker maakt. Er zijn zoveel mogelijk droge verbindingen gebruikt. Vloeren in beton gieten is weliswaar goedkoper, maar maakt hergebruik onmogelijk.
Ook bij de knopen van de staalconstructie is extra rekening gehouden met de- en remontage. De schil bestaat uit geprefabriceerde, de- en remontabele elementen en een afbouw die projectspecifiek en vervangbaar is. Zo kunnen de entree-unit, de verbindingsbrug en stijgpunten op een andere plek komen en zijn de vloervelden zonder dragende wanden vrij indeelbaar.
Demontage en heropbouw
Na de vijf gebruiksjaren kwam het gebouw weer in handen van DCPC. Zij hebben de demontage en remontage in handen Lagemaat gelegd, waarbij alle materialen van het gebouw eigendom werden van Lagemaat. Zij hebben alle materialen met een 3D-scan vastgelegd. Hierdoor kon er na demontage gemakkelijk worden bepaald wat de meest optimale manier van vervoeren is. In het najaar van 2022 wordt het gebouw een-op-een weer opgebouwd in Enschede, waarbij het complex wordt uitgebreid met gebouwdelen van extra donorprojecten.
Circulaire bouweconomie van de toekomst
In de circulaire bouweconomie-van-de-toekomst wordt de traditionele sloper meer en meer een verzamelaar van onderdelen en regisseur van de remontage ervan. Elementen krijgen steeds weer een nieuwe bestemming. Dat heeft een impact op de hele bouwketen. Dit is in Nederland het eerste echte voorbeeld van circulair bouwen, demonteren en opnieuw realiseren. Een mooi voorbeeld van de circulaire bouweconomie. Met nieuwe manieren van ontwerpen en samenwerken, en nieuwe businessmodellen.
Meer informatie over het project Tijdelijke Rechtbank Amsterdam op de website van cepezed.
De film is gemaakt door New Energy-TV, Roelf van Til, in opdracht van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO), namens het Transitieteam Circulaire Bouweconomie.