Strategieën voor circulaire gebouwen besproken bij Round Table Verbindingsfestival
21 augustus 2020
Rijkswaterstaat zoekt informatie over circulaire innovaties in de GWW – aanmeldtermijn verlengd!
15 september 2020AKCI-regeling helpt bij ontwikkeling gemeentelijk beleid Ermelo voor circulariteit
AKCI-regeling helpt bij ontwikkeling gemeentelijk beleid Ermelo voor circulariteit
De gemeente Ermelo heeft de ambitie om energieneutraal te worden in 2030 en klimaatneutraal in 2035. Ook circulariteit staat hoog in het vaandel. De realisatie van een nieuw sportcomplex dat in 2022 zijn deuren moet openen, wordt beschouwd als een mooie testcase. De gemeente streeft ernaar het sportwalhalla klimaatneutraal te maken en deed een beroep op de subsidieregeling Advies bij Klimaatneutraal en Circulair Inkopen (AKCI) om in beeld te krijgen wat er nodig is om het complex ook zo circulair mogelijk te krijgen.
‘Een eerste aanzet om aan de slag te gaan met circulariteit.' In de laatste alinea van het Royal HaskoningDHV-rapport omschrijft adviseur Michiel Wolbers zo de bouw van het nieuwe sportcomplex in de gemeente met circa 27.000 inwoners. 'Zonder de AKCI-regeling van de rijksoverheid (ministerie van I&W, uitgevoerd door RVO) zouden de analyse en het advies er niet zijn gekomen,' vermoedt hij. 'Toen we de opdracht kregen, was er een voorontwerp voor het nieuwe sportcomplex, van de hand van architectenbureau FaulknerBrowns. Dat werd voor ons het uitgangspunt om te bepalen welke kansen er nog waren qua circulariteit.'
De gemeente had reeds de ambitie uitgesproken dat het sportcomplex klimaatneutraal moest worden, maar qua circulariteit was er nog geen duidelijke ambitie geformuleerd. De focus voor circulariteit kwam zodoende volgende Wolbers met name te liggen op de constructie van het sportcomplex en het gebruik van circulaire materialen. 'Eén van onze conclusies is dat circulariteit geen integraal onderdeel is van het ontwerp. Circulaire kansen hebben we niet benoemd voor de architectuur, vorm en aangezichten van het toekomstige sportcomplex, want die waren al bekend, maar des te meer voor onder andere de inrichting, de materialisatie en het meubilair.'
Laagdrempelige regeling
Wolbers is enthousiast over de AKCI-regeling, die hij ‘laagdrempelig’ noemt. 'Veel overheden en semi-overheden worstelen met duurzaamheid en circulariteit. Ze willen wel, moeten zo langzamerhand ook, maar weten niet goed hoe. Deze subsidieregeling stimuleert ze om eerste concrete stappen te zetten, via een financiële bijdrage en dankzij het netwerk van duurzaamheidsexperts rond RVO waar gebruik van kan worden gemaakt.'
Royal HaskoningDHV maakt deel uit van dat netwerk en kreeg dus de opdracht om ‘binnen de kaders van het voorontwerp voorstellen te doen om het nieuw te bouwen sportcomplex in Ermelo zo circulair mogelijk te realiseren’. Wolbers: 'Ik geef eerlijk toe dat ik persoonlijk het liefst vanaf moment nul bij een project betrokken ben, om samen met de architect de circulaire kansen te bespreken, maar in dit geval was het ook een mooie uitdaging om te kijken hoe je op basis van het voorontwerp het eindresultaat zo circulair mogelijk kunt maken.'
Daartoe worden een groot aantal concrete voorstellen gedaan in het rapport, dat afsluit met enkele aanbevelingen: bespreek de beschreven circulaire kansen in het bouwteam, maak circulariteit integraal onderdeel van het ontwerp- en realisatieproces én neem gunningscriteria op het gebied van circulariteit mee in de aanbesteding. 'Dat is gebeurd,' stelt adviseur Paul van Dorst van OLCO, het adviesbureau dat namens de gemeente het bouwmanagement voor zijn rekening neemt. 'Als adviseur en ontwikkelaar van maatschappelijk vastgoed zijn we altijd op zoek naar mogelijkheden om vastgoed zo duurzaam en circulair mogelijk te ontwikkelen, passend binnen de kaders en bij de ambities van de gemeente en gebruiker. In dit geval moesten aannemers die brood zagen in het project niet alleen hun visie op circulariteit verwoorden, maar ook een top drie van concrete circulaire maatregelen omschrijven die ze wilden gaan toepassen.'
Dit was een mooie uitdaging om te kijken hoe je op basis van het voorontwerp het eindresultaat zo circulair mogelijk kunt maken
Circulaire kansen
De aanbestedingsprocedure leverde vijf inschrijvingen op. Op verzoek van OLCO, het adviesbureau dat namens de gemeente het bouwmanagement voor zijn rekening neemt, beoordeelde Royal HaskoningDHV de circulaire visie en de circulaire top drie in de inschrijvingen. Wolbers: 'Wat circulariteit betreft was een van de vijf aannemers onderscheidend ten opzichte van de concurrentie. Dat deze aannemer het niet is geworden, heeft te maken met de andere criteria waar de gunning op was gebaseerd. Ons werk en daarmee de AKCI-subsidie is zeker niet voor niets geweest: het is nu aan het bouwteam om de circulaire kansen die wij hebben beschreven in het ontwerp te integreren, om vervolgens ook in de uitvoeringsfase de vinger aan de pols te houden.'
In bredere zin is het rapport voor de gemeente Ermelo volgens Wolbers een eerste aanzet voor een vervolgstap: gemeentelijk beleid op het gebied van circulariteit ontwikkelen. 'Om er zeker van te zijn dat ook daadwerkelijk resultaat wordt geboekt, is het cruciaal dat dit beleid wordt vertaald naar de praktijk.'
De duurzame én sportieve ambities van Ermelo
De gemeente Ermelo heeft niet alleen duurzame maar ook sportieve ambities. ‘Heel Ermelo beweegt’ is daarbij het motto en de realisatie van het nieuwe sportcomplex sluit daar naadloos bij aan. Het komt in de plaats van het verouderde sportcentrum Calluna dat in 1975 werd gebouwd en in 1990 gerenoveerd. Het nieuwe, klimaatneutrale sportcomplex moet in 2022 zijn deuren openen en gaat bestaan uit een zwembad, een sporthal en een turnzaal. Voor het voorontwerp tekende het Britse architectenbureau FaulknerBrowns, dat zijn naam in Nederland vestigde met de veelgeprezen én bekroonde Sportcampus Zuiderpark in Den Haag.
