Provinciale wegen Noord-Holland volledig circulair en klimaatneutraal

Met het programma Duurzame Infrastructuur werkt de provincie Noord-Holland aan het verduurzamen van haar eigen wegen, kanalen, bruggen en viaducten. De stip op de horizon? Een honderd procent circulaire, energie- én klimaatneutrale provinciale infrastructuur in 2050. De aanpak uit het programma biedt houvast, waardoor de provincie de opgestelde doelen op het gebied van duurzaamheid kan realiseren.

Categorie: Achtergrond Interviews

Door: Lisa Kranendonk, 2 februari 2022

Wat houdt de aanpak in?

Om compleet circulair en klimaatneutraal te worden, heeft de provincie Noord-Holland in het programma Duurzame Infrastructuur zes doelen opgesteld. Eén van de doelen is het reduceren van de CO2-uitstoot. Door in verschillende wegen- en groenprojecten duurzaam asfalt te gebruiken, meer CO2-opnemende planten te plaatsen en transportafstanden te verkorten, streeft de provincie naar 55 procent minder CO2-uitstoot in 2030. Dit percentage is ten opzichte van de uitstoot gemeten in 1990.

Een ander doel uit het programma betreft de realisatie van een volledig energieneutrale samenleving. Om dit doel te bereiken, werkt de provincie zo veel mogelijk met duurzame, hernieuwbare energie. Ook proberen ze energie te besparen, bijvoorbeeld door het toepassen van ledverlichting. Daarnaast wil de provincie een schonere lucht. Het is dan ook de bedoeling dat er in 2030 een reductie van fijnstof en stikstofdioxide van mobiele werktuigen is van 75 procent ten opzicht van 2016. Verder houden ze op hun infrastructuur rekening met klimaatverandering door klimaatadaptief te bouwen, omdat biodiversiteit een graadmeter is voor een gezond ecosysteem, is het vergroten hiervan ook een streven binnen het programma. De provincie wil dit bereiken door de aanleg van groene bermen, natuurlijke en diervriendelijke oevers, natuurbruggen en faunapassages.

Busbaan van 70% recycled materiaal

Een mooi voorbeeld van een duurzaam project uitgevoerd door de provincie Noord-Holland is de realisatie van hoogwaardig openbaar vervoer (HOV) in ’t Gooi, dat de Duurzame Parel won, uitgereikt door Duurzaam GWW. Het asfalt wat daar afgelopen najaar is toegepast op de vrije busbaan, bestaat namelijk voor zeventig procent uit gerecycled materiaal. Ook is het asfalt aangebracht met de inzet van een elektrische wals. Deze wals is een stuk stiller ten opzichte van een gewone wals en omdat er geen benzine of diesel wordt gebruikt, is er ook geen uitstoot van schadelijke stoffen.

Circulariteit

Naast al deze doelen, is in het programma Duurzame Infrastructuur ook de ambitie om tot een volledig circulaire bouweconomie te komen opgenomen. Om hiervoor te zorgen, heeft de provincie een aantal afspraken gemaakt op het gebied van circulaire grondstoffen. Zo is vastgelegd dat de hoeveelheid primaire grondstoffen die in de grond-, weg-, en waterbouw (GWW) worden toegepast in 2030 met 50 procent gereduceerd zijn. Ook moeten in dit jaar alle overheidsaanbestedingen circulair zijn. Dit alles met het ultieme einddoel in het vizier; een volledig circulaire GWW-sector in 2050.

Stap voor stap

Frans Noordberger is Programmamanager Duurzaamheid bij de provincie Noord-Holland. Samen met het projectteam werkt hij aan de realisatie van de doelen: 'Alleen met inzet van alle medewerkers kunnen we de beweging creëren om duurzaamheid te verankeren in onze organisatie. Het programma helpt hierbij. We zijn hard bezig met het regelen van toepasbare instrumenten, zoals ambitiewebsessies met projectteams, een CO2-monitor die van alle onderdelen die we inkopen de uitstoot bijhoudt en gunningscriteria op basis van de milieukostenindicator (MKI). We leiden medewerkers op, zodat ze weten hoe ze met de instrumenten om moeten gaan.'

Frans Noordberger

'Daarnaast is het belangrijk dat we actief de samenwerking blijven zoeken met zowel de markt als met andere opdrachtgevers. Alleen samen worden we duurzaam. Als we allemaal duurzame producten uitvragen, dan komt de markt eerder in beweging en zal de prijs uiteindelijk lager zijn, dan wanneer je de enige bent die een product uitvraagt. Ook kunnen we van elkaar leren en kennisdelen. Duurzaamheid ontwikkelt zich continu. Stap voor stap willen we alle nieuwe ontwikkelingen in de organisatie inbedden en dat onze projecten ook daadwerkelijk duurzaam worden uitgevoerd, zodat we onze doelstellingen halen.'

KoopWijsPrijs2021 Cruquiusbrug in Heemstede

Op 14 december 2021 heeft de provincie Noord-Holland de KoopWijsPrijs2021 gewonnen met het duurzame en circulaire project De Cruquiusbrug bij Heemstede. Deze prijs wordt jaarlijks uitgereikt door PIANOo, Expertisecentrum Aanbesteden van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat.

Illustratie Cruquiusbrug - bron: Noord-Holland

Rol van de medewerkers

Het projectteam betrekt de rest van de medewerkers van de provincie Noord-Holland bij het programma door proactief inspirerende verhalen te delen over duurzaamheid. Communicatieadviseur Ieke van der Helm: 'We maken hierbij onder andere gebruik van ambassadeurs binnen en buiten de organisatie. Door bijvoorbeeld een lid van het managementteam aan het woord te laten over het belang van duurzame toepassingen, een aannemer te laten vertellen over duurzame maatregelen en een bestuurder uitleg te laten geven over de succesvolle duurzame innovaties in projecten, inspireren en motiveren we de rest van de collega’s en partners om meer met duurzaamheid te doen. Het programmateam zet in op zowel persoonlijke als online communicatie. Waarbij het in tijden van corona vaak neerkomt op persoonlijke online communicatie. Het met elkaar in gesprek gaan bij verschillende teams over de mogelijkheden, helpt de medewerkers om duurzaamheid als standaard onderdeel van een project te zien.'

Ieke van der Helm

Succesverhaal

De aanpak blijkt een succes, want aan enthousiasme over duurzaamheid en circulariteit ontbreekt het zeker niet binnen de vooruitstrevende organisatie. Martijn Weening, adviseur Duurzame Infrastructuur, vertelt: 'Aan mijn agenda – die volloopt met 1001 verzoeken – te zien, leeft het begrip duurzaamheid meer dan ooit onder de werknemers. We hebben laatst een onderzoek laten uitvoeren op de afdeling Infra. Daaruit bleek dat collega’s veel ondersteuning voelen op het gebied van duurzaamheid. We zien dit ook terug in onze projecten, waarin duurzaamheid ambitieus wordt ingezet. Kortom, het vliegwiel draait volop.'