'In Nederland proberen we de milieu-impact van de industriële samenleving te beperken door de impact van de gebouwde omgeving te verlagen. Daartoe zetten we de gebruikte materialen af tegen de gebruiksoppervlakte. Voor kantoren en woningen levert dat een representatieve score op. Echter, als het gaat om industriegebouwen, geeft deze methode een score die voor mijn gevoel te weinig recht doet aan de werkelijke impact van het gebouw.'

De stelling is van bouwkundig ingenieur Ditmar Henkel. Met zijn adviesbureau Zuivergroen specialiseert hij zich in circulaire projecten. Ook was hij betrokken bij het onderzoek naar MPG-koplopers in de utiliteitsbouw, dat werd aangevoerd door de Dutch Green Building Council. Henkel onderschrijft hiermee de conclusie van het onderzoek: het huidige meetsysteem voor MPG levert juist voor deze specifieke categorie gebouwen geen representatief cijfer op.

‘Operationele impact’

Ga maar na, zegt Henkel: trek een grote hal op uit een stalen skelet en sandwichpanelen, en je voldoet bijna vanzelf aan de wettelijke eisen. 'Als je het gebouw maar groot genoeg maakt, kan het niet mis.' Terwijl industriegebouwen, juist vanwege hun functie, een veel grotere milieu-impact kunnen hebben dan de score laat zien. Want de functie die het gebouw heeft tijdens de levensduur, de ‘operationele impact’ zoals Henkel het noemt, blijft nu nog buiten beschouwing als we de MPG-score vaststellen. 'Er zijn voor industriegebouwen factoren die belangrijker zijn dan de materialen waaruit het gebouw wordt opgetrokken. De transportbewegingen bijvoorbeeld. Die spelen nu geen rol in de berekening. Terwijl die wel relevant zijn voor de milieu-impact die het bouwwerk zal hebben.'

Ook collega-deskundige Ruben Zonnevijlle van DGBC geeft aan dat industriegebouwen niet te vergelijken zijn met kantoren, als je kijkt naar oppervlakte en materialen. 'Deze gebouwen zijn lichtgewicht, hebben nauwelijks isolatie nodig en weinig klimaatmaatregelen. De milieu-impact per vierkante meter is op papier automatisch veel beter dan van woningen en kantoren… maar in het gebruik, gedurende de levensduur waarschijnlijk vaak niet.'

Grondschaarste en energie

Beide experts denken dat een meer representatieve score gevolgen kan hebben voor de locatie waar we een gebouw het beste kunnen plaatsen. Bouwkundig ingenieur Henkel geeft twee voorbeelden. Het eerste: de omgeving rond Schiphol. Daar wordt momenteel driftig gebouwd voor distributie. 'Op grond die het noodzakelijk maakt dat je elke twee meter een paal de grond in moet heien. Twintig meter diep. Er staan daar gebouwen op 180 kilometer heipalen.'

Tweede voorbeeld: het Westelijk Havengebied in Amsterdam, waar twee distributiecentra plus een kantoor boven op elkaar zijn gebouwd. Het gebouw is 45 meter hoog. 'Puur volgens de MPG-score is dat een ongunstig gebouw', zegt Henkel. 'Maar het milieu is er op langere termijn juist wel bij gebaat om die functies in één gebouw te combineren. Reken de schaarste van de grond in Amsterdam eens mee, en het transport, en het energieverbruik… dan krijg je een andere score.'