‘Groen is op lange termijn altijd goedkoper’

Het lijkt verleidelijk om bij de huidige push op woningbouw minder streng te zijn op duurzaamheid en circulariteit.

‘Dat kun je ook omdraaien. Als je weinig woningen te bouwen had, dan maakte het minder uit. Juist nu we veel moeten bouwen – in onze regio 350.000 woningen in 10 jaar – kunnen we het verschil maken. Als we die hoge aantallen duurzaam en circulair ontwikkelen, slaan we een enorme slag.’

Waarom zetten jullie via een aparte pijler in op circulaire gebiedsontwikkeling?

‘‘Dat maakt zichtbaar dat we hierin meters kunnen, willen en moeten maken. Met de enorme bouwopgave die we in het vooruitzicht hebben, is het cruciaal om hier nu handen en voeten aan te geven. Dat stelt ons in staat straks de kansen te grijpen.’

Hoe gaat circulaire gebiedsontwikkeling vorm krijgen?

‘Het komt aan op goed nadenken over wat we anders willen doen. Aan welke eisen willen wij dat de ontwikkelprojecten van straks voldoen? Vervolgens kunnen we daarop gaan sturen.’

Welke eisen zullen dat zijn?

‘Dat kunnen eisen zijn over materiaalgebruik en natuur-inclusief bouwen. Dit gaan we uitzoeken en zal onderdeel worden van de leidraad circulaire gebiedsontwikkeling die we nu maken. Daarbij laten we ons inspireren door bijvoorbeeld de Cirkelstad-experimenten. Ook kijken we wat bouwers en projectontwikkelaars kunnen, willen en haalbaar vinden.’

Wat is de rol van de Metropoolregio Amsterdam hierin?

‘De Metropoolregio is vooral een vehikel om aan kennisuitwisseling te doen. Uiteindelijk zijn het de gemeenten zelf die beslissen in welke mate ze het precies uitvoeren.’

Zijn er nog lessen te trekken uit de gebiedsontwikkeling Floriade?

‘Dat je niet vooraf moet voorspellen hoe de toekomst eruit gaat zien. De verwachtingen van de Floriade als een zeer innovatief project waren heel erg hoog. Uiteindelijk heeft dat onder meer geleid tot slimme lantaarnpalen, een klimaat-adaptieve openbare ruimte en een smart thermal grid, een combinatie van aquathermie en warmtepompen. Je kunt je afvragen hoe innovatief dat nu nog is. Gebiedsontwikkeling is een kwestie van lange termijn. Je weet dus niet wat de oplossingen van de toekomst zijn. Je kunt bij circulaire ontwikkeling beter onderweg bepalen welke innovaties werken en welke moeten afvallen.’

Waarin is de Floriade een voorbeeld voor gebiedsontwikkeling van de toekomst?

‘De normale Nederlandse manier van ontwikkelen is alles platgooien, een zandvlakte maken en de rugstreeppad buiten de deur houden. Wat we bij het Floriade-terrein doen, is ontwikkelen met respect voor de natuurlijke omgeving. We hebben veel groen laten staan. Toekomstige bewoners gaan dit merken. Ze wonen tussen volwassen bomen en planten, niet van die bomen in de gedaante van ‘werphengels’ die je in Vinex-wijken ziet. Het principe van ontwikkelen met respect voor groen kunnen we herhalen. Maar dan misschien iets minder minutieus dan bij een Floriade.’

Hoe zorg je ervoor dat circulaire gebiedsontwikkeling als kans wordt ervaren en niet sterft in regelgeving?

‘Belangrijk bij de leidraad voor circulaire gebiedsontwikkeling van de Metropoolregio is dat die ruimte laat om zelf op je eigen manier te innoveren. Dit veld is zo in beweging dat je niet in ‘gij zult’-voorschriften moet denken. Want dan mis je de eerstvolgende innovatie. Wat je wilt, is elkaar aanmoedigen in de diverse mogelijkheden die er zijn.’