Update juni 2022: De definitieve publicatie is inmiddels gepubliceerd. Bekijk hier de circulaire bouwprojecten van het Rijksvastgoedbedrijf: 'Circulariteit moeten we omarmen, willen we nu al het maximale eruit halen'
Het Rijksvastgoedbedrijf wil in het kader van de circulaire bouweconomie haar strategie en instrumenten voor de markt toegankelijk maken en voorbeelden van circulaire nieuwbouw, renovatie en sloopprojecten tonen: wat waren uitgangspunten, wat zijn do’s and don’ts, welke leerervaringen zijn er. Dit is bedoeld om overheden, de utiliteitsbouwsector en marktpartijen in de bouw te stimuleren om circulair te gaan ontwerpen, bouwen, transformeren, renoveren en beheren. Het RVB is een belangrijke launching customer voor de Circulaire Bouweconomie.
Wanneer veel partijen hun schouders eronder zetten, krijgt circulariteit een nieuwe dimensie. Dat bewijst de Tijdelijke Rechtbank in Amsterdam. Het gebouw is zo ontworpen en geconstrueerd dat het als een bouwpakket gedemonteerd en in elkaar gezet kan worden. Hierdoor gaat het in 2022 een nieuw leven tegemoet als bedrijvencomplex in Twente. Het goed doordachte ontwerp van cepezed en optimaal hergebruik door sloopbedrijf Lagemaat zorgen er bovendien voor dat 2.000 ton CO2 wordt bespaard.
In de dichtbebouwde stedelijke omgeving van de Beatrixlaan in Den Haag verrijst De Monarch IV. De façade met het diagonale houten raster verraadt direct dat architect Fokke van Dijk een duurzaam gebouw ontwierp voor het Rijksvastgoedbedrijf. Het RVB streeft ernaar om houtbouw gangbaar te maken en laat bij de Monarch IV zien dat zij bereid is om een hoog ambitieniveau na te streven, maar ook uitgaat van realistische doelen.
De afgelopen jaren heeft het Rijksvastgoedbedrijf op diverse locaties ervaring opgedaan met circulaire aanbestedingen van sloopprojecten. Zo werd het kantoor van de belastingdienst in Winterswijk in 2017 ontmanteld. Twee jaar later volgde de radartoren in Wier. En in 2021 startte de sloop van de penitentiaire inrichting in Zwaag. De belangrijkste les daaruit is dat door een goede inventarisatie van materialen zowel de markt als de aanbestedende partij voldoende houvast krijgen en verwachtingen waargemaakt worden.
Architectenbureau De Twee Snoeken tekende voor het ontwerp van het nieuwe entreegebied en de ontmoetings- en vergaderruimten van het Belastingkantoor in Utrecht. Het uitgangspunt was om biobased materialen te gebruiken en in het verlengde daarvan een brede zakelijke markt te interesseren voor circulair bouwen. Door de grondige wijze waarop het RVB het project aanvloog toont zij niet alleen aan dat het mogelijk is om de CO2-voetafdruk te minimaliseren. Ze effent ook het pad voor anderen door de biobased materialen uitgebreid te testen op zowel akoestiek als brandveiligheidseisen. Daardoor kunnen deze natuurlijke materialen een volwaardig alternatief zijn voor traditionele bouwmaterialen.
Circulariteit geeft nieuwe energie. Niet alleen in het gebouw, maar ook aan het bouwteam waarin opdrachtgever en opdrachtnemer nauw samenwerken en verrassende allianties ontstaan. Neem de combinatie van een architect en sloper, twee disciplines die elkaar in een traditioneel bouwproces niet tegengekomen. Voor het gebouw van Rijkswaterstaat aan de Surinameweg in Haarlem werkten ze samen om zoveel mogelijk elementen te behouden. Een samenwerking die ontstond doordat het Rijksvastgoedbedrijf dit renovatieproject als één integraal vraagstuk oppakte.
Maar vooral door ‘Rethink’ voorrang te verlenen wordt veel milieuwinst geboekt. Mede door heroverweging is de voorziene aanbouw aan de Europaweg vervallen die in de eerste renovatieplannen nodig was om het minimale BVO te halen. Het consortium zag echter mogelijkheden om extra vloeroppervlak te creëren op de plekken van de – voorheen naar binnen gekeerde - erkers. Hierdoor volstaat het om het kantoor uit te breiden met slechts een klein volume in de oksel van het gebouw.
