De Circulair Bouwen Podcast

Aflevering #23: Infrastructuur met minder grondstoffen: ook in de gemeente kan het
In de wereld van de GWW is grondstoffen minder, beter, langer en opnieuw gebruiken allesbehalve vanzelfsprekend. Gemeenten willen wel, maar stuiten op regels, beperkte capaciteit en koudwatervrees. Toch kan het, bewijzen voorbeelden zoals een asfaltrecyclingtrein en vogelhuisjes van oude beveiligingscamera’s.

Aflevering #22: Verbreding A1 bij Apeldoorn blauwdruk voor circulaire wegenbouw
Een snelweg verbreden met zo veel mogelijk hergebruik van grondstoffen en ook nog eens de CO₂-uitstoot halveren? Het kan gewoon. Dat blijkt uit het project ‘Circulair verbreden’ van de A1 tussen Apeldoorn en Twello.

Aflevering #21: Zonnepanelen als circulaire uitdaging: van design tot recycling

Het wordt steeds duidelijker hoeveel grondstoffen, energie en sociale impact er schuilgaan achter de productie van zonnepanelen. Hoe zorgen we ervoor dat zonnepanelen niet alleen bijdragen aan de energietransitie, maar ook passen binnen een circulaire economie?

Aflevering #20: Circulaire klimaatinstallaties: van afgedankt naar aangepast

Installatieadviseurs hebben betere data nodig om de milieu-impact van installaties en de mate van circulariteit goed te kunnen berekenen en de circulaire doelen te halen. Ook in de maakindustrie is veel te winnen op weg naar volledig circulair bouwen, door bijvoorbeeld per keten de milieu-impact beter in kaart te brengen.

Aflevering #19: Wilt u meer of minder airco’s?

Met de steeds warmere zomers en toenemende koudevraag is de neiging groot steeds meer airco’s te installeren. Gevolg: meer hittestress in de stad en stijgend stroomverbruik. Dat moet anders, vindt Jeske Zonneveld van Squarewise. In plaats van meer airco’s plaatsen, moeten we bomen planten! Maar kan een boom echt een airco vervangen?

Aflevering #18: Hoe krijgen we installaties sneller circulair?

De installaties in een gebouw hebben een grote impact op het klimaat. Niet alleen vanwege hun energieverbruik, maar vooral ook door de grondstoffen en materialen die in de warmtepompen, omvormers en ventilatiesystemen gebruikt worden. Hoe krijgen we de installaties sneller circulair?

Aflevering #17: Manifest voor systeemverandering: échte prijzen en CO2-budgetten

Met het Manifest Circulair Bouwen 2050 in de hand gaat het nieuwe Transitieteam de strijd aan met ‘het systeem’. Want de vele prachtige initiatieven van de koplopers van nu, zijn circulaire stukjes in een lineair systeem. Dat past simpelweg niet op elkaar. Wat is nodig om écht circulair te gaan denken en werken? Hoe zorgen we dat circulair de norm wordt?

Aflevering #16: Hoe ziet de circulaire toekomst van de bouw eruit?

Nederland moet een flinke tand bijzetten om in 2050 volledig circulair te zijn. In 2030 moeten we zelfs al 50 procent onderweg zijn. Hoe ziet die toekomst eruit? Welke ambitieuze scenario’s zijn er en wat betekenen deze ambities voor de infrastructuur? Hoe komen we daar en welke maatregelen moeten we hiervoor nemen?

Aflevering #15: Hoe kunnen we beter meten met MKI en MPG?

Het verder ontwikkelen van de bestaande meetinstrumenten MKI en MPG is cruciaal voor het behalen van de circulariteitsdoelen voor 2030 en 2050. Hoe effectief zijn deze instrumenten op dit moment? De minimumeis van de MPG wordt in de woningbouw met twee vingers in de neus gehaald. En hoe zit het met de niet verplichte MKI in de grond- weg- en waterbouw?

Aflevering #14: Bouwvergunningen bij gebruikte materialen: hoe bepaal je de kwaliteit?

Een kwaliteitsgarantie van hergebruikte materialen - zoals beton, staal en glas - is nodig om een bouwvergunning te krijgen. Maar de regelgeving en de praktijk is nu nog ingericht op gebruik van nieuwe materialen. Wat is nodig om de drempels weg te halen? En hoe kan hergebruik het nieuwe normaal worden?

Aflevering #13: Circulariteit financieren: wat zijn gebruikte materialen waard?

Herbruikbare bouwmaterialen leveren nu bij sloop nagenoeg niets op. Wat is nodig om de waarde van materialen beter te kunnen bepalen? En welke andere financiële prikkels zijn denkbaar om hergebruik te stimuleren?

Aflevering #12: Het asfalt van de toekomst

Nederland heeft bijna 700 vierkante kilometer asfalt. Al die asfaltwegen, inclusief gemeentelijke niet-asfaltwegen, waren in 2019 verantwoordelijk voor circa 68% van de CO2-uitstoot van de grond- weg- en waterbouwsector. Wat zijn innovaties op het gebied van de wegenbouw en wat is de verwachting voor 2030.

Aflevering #11: Circulariteit in de waterbouw: hier maak je impact

Circulariteit in de waterschappen zit hem onder andere in materiaalgebruik: de waterschappen gebruiken veel primair materiaal en dat heeft een grote impact. Daarnaast heeft de waterbouw de neiging om steeds alles nieuw te bouwen. Hoe doorbreken we dit?

Aflevering #10: Hergebruik wegmeubilair: gewoon doen!

Rijkswaterstaat heeft de ambitie om in 2030 klimaatneutraal te zijn en grotendeels circulair te gaan werken. Dan moet je dus ook de 60.000 verkeersborden, 5.500 portalen en 8.000 km geleiderails verduurzamen. Hoe staat het met deze ambitie?

Aflevering #9: Onze gebouwen niet wegwerpen maar losmaken

Zijn onze gebouwen over 100 jaar allemaal losmaakbaar? Een manier om materialen opnieuw te gebruiken, is gebouwen zo te ontwerpen dat deze na de levensduur weer als een Legotoren uit elkaar te halen is.

Aflevering #8: Helpt fiscale vergroening ons op weg naar een circulaire bouweconomie?

Kan fiscale vergroening in de bouw ons helpen op weg naar een volledig circulaire bouweconomie? Het verhogen van milieuheffingen, een verlaging van de belasting op arbeid en het invoeren van een heffing op primaire grondstoffen zijn hier een paar voorbeelden van. Zorgt het draaien aan fiscale knoppen voor de transformatie naar een circulaire bouweconomie?

Aflevering #7: Zo maken we bruggen, wegen en viaducten circulair

Een vijfde van de bouwomzet gaat om in de GWW en die verbruikt een enorme hoeveelheid staal, beton en asfalt. Dat verander je niet van de een op de andere dag. Maar wat is er wel mogelijk?

Aflevering #6: Hoe kunnen we bouwmaterialen beter hergebruiken?

1 miljoen huizen bouwen met minder primaire grondstoffen: hoe dan? Hoe kunnen we secundaire bouwmaterialen beter hergebruiken?

Aflevering #5: Met Carbon-based Design de uitstoot in de bouw verminderen

Hoe voorkomen we een CO2-lockdown? Het recent verschenen rapport Carbon-based Design doet verschillende aanbevelingen voor hoe de bouw slimmere keuzes kan maken om de materiaalgebonden uitstoot te verminderen.

 Aflevering #4: Weten wat je hebt: het materialenpaspoort als oplossing?

Het materialenpaspoort kan een oplossing bieden voor het gebrek aan informatie over secundaire materialen. Maar het is nog maar een concept. Wat is nodig om het ook in de praktijk te laten werken?

Bonusaflevering: Ed Nijpels (SER) krijgt aanbevelingen voor CO2-arm bouwen

Hoe zorgen we voor een lagere CO₂-uitstoot in de woningbouw? Ja natuurlijk, we bouwen BENG - oftewel bijna energieneutraal, zodat de woning in de gebruiksfase nauwelijks nog uitstoot kent. Maar veel emissie wordt veroorzaakt tijdens de bouw. Hoe dringen we die terug? Kunnen we CO₂ vastleggen in materialen? En hoe kunnen we hier al in het ontwerp rekening mee houden?

Aflevering #3: Zoveel invloed hebben woningcorporaties op circulair bouwen

Dertig procent van de Nederlandse woningen wordt gebouwd door woningcorporaties. Zij kunnen daardoor invloed uitoefenen en aannemers stimuleren om circulair te bouwen.

Aflevering #2: Houtskeletbouw de oplossing voor woningnood?

We onderzoeken de mogelijkheden voor houtskeletbouw in Nederland. Want terwijl in Nederland veel woningen van beton zijn wordt er in Amerika en Scandinavië vooral hout gebruikt.

Aflevering #1: Optoppen en uitbuiken met fabrieksbouw

In Nederland worden verschillende fabrieken uit de grond gestampt, waar complete huizen in modules worden gebouwd door robots. Eenmaal op de bouwplaats staat zo’n woning er binnen een dag. Volgens de aannemers die ze bouwen, zijn de woningen goedkoper en duurzamer dan traditionele bouw. Wat zijn de voor- en nadelen van deze snelle woningen.